Adam Nowotny-Lachowicki-Czechowicz

Adam Nowotny-Lachowicki-Czechowicz
	generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	24 grudnia 1865 ; Krynica
Data i miejsce śmierci	20 listopada 1936 ; Lwów
	Przebieg służby
Lata służby	1886–1923
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
	Odznaczenia

Adam Adolf Nowotny-Lachowicki-Czechowicz^[1] (ur. 24 grudnia 1865 w Krynicy, zm. 20 listopada 1936 we Lwowie) – generał dywizji Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 24 grudnia 1865 roku w Krynicy, w ówczesnym powiecie nowosądeckim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie radcy wyższego sądu krajowego (radcy dworu)^[2].

Jego rodzina mieszkała m.in. w Muszynie, Wieliczce i Nowym Targu – liczne przeprowadzki spowodowane były służbowymi przeniesieniami ojca, sędziego z zawodu. Po ukończeniu edukacji (m.in. Wojskowej Akademii Technicznej w Wiedniu) wstępuje do austriackiej armii. Dosłużył się w niej stopnia generała majora w 1915 roku. Pełnił m.in. funkcję Generalnego Inspektora Trenów. Z wykształcenia artylerzysta. Dowodzi m.in. 11 pułkiem haubic we Lwowie. Bierze udział w I wojnie światowej dowodząc XXXIX Brygadą Artylerii na froncie rosyjskim i artylerią 5 Armii na froncie włoskim. W czerwcu 1917 został mianowany komendantem miasta Lwowa^[3]. Po ustąpieniu z tego stanowiska wyjechał z miasta w lipcu 1918^[4].

W listopadzie 1918 przyjęty do WP w randze generała podporucznika. Obejmuje funkcję Polskiego Pełnomocnika Wojskowego w Wiedniu. 3 czerwca 1919 roku został mianowany zastępcą dowódcy Okręgu Generalnego „Lwów” we Lwowie^[5]. 3 marca 1920 roku został mianowany zastępcą dowódcy Okręgu Generalnego „Pomorze”^[6]^[7]. 1 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu generała podporucznika, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej^[8]. 20 maja 1920 roku został zwolniony ze stanowiska i przeniesiony do Stacji Zbornej w Krakowie^[9]. W czasie wojny z bolszewikami pełni też funkcję oficera łącznikowego Naczelnego Dowództwa przy 6 Armii i dowodzi Grupą Operacyjną. Od 10 września 1920 roku do listopada 1921 roku był dowódcą 13 Dywizji Piechoty^[10].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 4. lokatą w korpusie generałów^[11]. Z dniem 1 sierpnia tego roku został przeniesiony w stan nieczynny na okres jednego roku z prawem do poborów^[12]. Z dniem 31 sierpnia 1923 roku został przeniesiony w stan spoczynku z prawem noszenia munduru^[13]. Mieszkał we Lwowie. Zmarł 20 listopada 1936 roku. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim.

W opinii Józefa Piłsudskiego nieprzydatny do służby w WP z powodu braku rzeczywistych kwalifikacji: człowiek chory, i zdaniem moim niezdatny zupełnie do użycia, chyba na taką czy inna komendę lokalną^[14].

Rodzina

Był synem Bogumiła Fryderyka Nowotny (1835-1904)^[15] radcy wyższego sądu krajowego i radcy dworu i Zofii Nowotny (1839-1924)^[15] z domu Loegler. Miał czterech braci: Kazimierza Nowotny (1863-1924)^[15] adwokata, Bogumiła Nowotny (1871-1960)^[15] pierwszego dowódcę polskiej marynarki wojennej, Franciszka Juliusza Nowotny (1872-1924)^[15] lekarza otolaryngologa, Juliana Karola Nowotny (1876-1953)^[15] profesora prawa oraz siostrę Adolfinę Piela (1868-1968)^[15]

Był żonaty z Wandą (Adą) Schlauf. W 1920 roku został adoptowany przez baronessę Sabinę Lachowicką-Czechowicz.

Ordery i odznaczenia

Order Odrodzenia Polski^[16]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[16]
Krzyż Komandorski Orderu Leopolda (Austria)^[16]
Krzyż Komandorski Orderu Korony Żelaznej (1915, Austria)^[16]^[17]
Krzyż Kawalerski Orderu Franciszka Józefa (Austria)^[16]
Krzyż Zasługi Wojskowej (Austria)^[16]
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Albrechta (Saksonia)^[16]

Przypisy

↑ Do 1920 roku Adam Nowotny
↑ Rydel 2001 ↓, s. 243.
↑ Kronika. Nowy komendant m. Lwowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 142, s. 4, 24 czerwca 1917.
↑ Ustąpienie komendanta ,m. Lwowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 28, s. 9, 20 lipca 1918.
↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 67 z 17 czerwca 1919 roku, poz. 2135.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 17 kwietnia 1920 roku, s. 265.
↑ Rydel 2001 ↓, s. 244, wg autora generał nie objął tego stanowiska.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 maja 1920 roku, s. 352.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 29 maja 1920 roku, s. 390.
↑ Rydel 2001 ↓, s. 244.
↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 14.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 2 września 1922 roku, s. 657.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 541.
↑ Cieplewicz 1966 ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g BogumiłB. Nowotny BogumiłB. i inni, Wspomnienia, Gdańsk: Oficyna Wydawnicza Finna, 2006, Wstęp, ISBN 978-83-89929-97-6, ISBN 83-89929-97-X .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Jerzy Giza: Generałowie z Sądecczyzny rodem. nsi.pl. [dostęp 2017-09-21].
↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń, 1918, s. 85

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
Mieczysław Cieplewicz. Generałowie polscy w opinii J. Piłsudskiego. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (37), s. 316-337, 1966. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
Jan Rydel: W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-235-1.
Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.

Linki zewnętrzne

Polacy – dowódcy WJ w armiach zaborczych oraz ich kompetencje.
Dowódcy Dywizji Piechoty w WP w okresie 1919–1939
Jerzy Giza. Generałowie z Sądecczyzny rodem. „Almanach Sądecki”. Nr 2(7), s. 34–46, 1994. Nowy Sącz: Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. [dostęp 2015-08-08].

[1] Do 1920 roku Adam Nowotny

[CITEREFRydel2001243-2] Rydel 2001 ↓, s. 243.

[3] Kronika. Nowy komendant m. Lwowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 142, s. 4, 24 czerwca 1917.

[4] Ustąpienie komendanta ,m. Lwowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 28, s. 9, 20 lipca 1918.

[5] Dz. Rozk. Wojsk. Nr 67 z 17 czerwca 1919 roku, poz. 2135.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_14_z_17_kwietnia_1920_roku,_s._265-6] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 17 kwietnia 1920 roku, s. 265.

[CITEREFRydel2001244,_wg_autora_generał_nie_objął_tego_stanowiska-7] Rydel 2001 ↓, s. 244, wg autora generał nie objął tego stanowiska.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_18_z_15_maja_1920_roku,_s._352-8] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 maja 1920 roku, s. 352.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_20_z_29_maja_1920_roku,_s._390-9] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 29 maja 1920 roku, s. 390.

[CITEREFRydel2001244-10] Rydel 2001 ↓, s. 244.

[CITEREFLista_starszeństwa192214-11] Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 14.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_30_z_2_września_1922_roku,_s._657-12] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 2 września 1922 roku, s. 657.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_58_z_6_września_1923_roku,_s._541-13] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 541.

[CITEREFCieplewicz1966-14] Cieplewicz 1966 ↓.

[:0-15] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g BogumiłB. Nowotny BogumiłB. i inni, Wspomnienia, Gdańsk: Oficyna Wydawnicza Finna, 2006, Wstęp, ISBN 978-83-89929-97-6, ISBN 83-89929-97-X .

[nsi-16] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Jerzy Giza: Generałowie z Sądecczyzny rodem. nsi.pl. [dostęp 2017-09-21].

[17] Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń, 1918, s. 85

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]